Spis treści
Czy Tobie też zdarzało Ci się czasem zastanawiać, gdzie w zasadzie podziały się Twoje ciężko zarobione pieniądze? Każdego miesiąca dostajesz wypłatę, ale niewiele czasu mija, a Ty zastanawiasz się jak to się stało, że kolejny raz ledwo udało się dotrwać do kolejnego przelewu? Jeśli zmagasz się z tą sytuacją, zapewniam Cię, że nie jesteś sam. Większość z nas ma trudności z utrzymaniem w ryzach swojego budżetu domowego, ba ponad połowa Polaków nie ma żadnych oszczędności.
W dzisiejszym poście chciałbym przedstawić Ci metodę, która może praktycznie pomóc przejąć kontrolę nad swoimi domowymi finansami. Metoda kopertowa w zarządzaniu budżetem domowym, bo o niej mowa to proste, dla niektórych wręcz prymitywne, ale jednak skuteczne narzędzie zarządzania pieniędzmi, które pomogło wielu osobom oszczędzić pieniądze i zredukować długi. Przede wszystkim jest to jakiś pierwszy krok do świadomego decydowania o finansach i planowania wydatków.
Jak w praktyce to działa, jak wygląda metoda kopertowa i czy będzie ona odpowiednia dla Ciebie? A może warto przyjrzeć się jej alternatywom? Zapraszam do dalszej lektury.
Czym jest metoda kopertowa w zarządzaniu budżetem domowym?
Pieniądze są trochę jak woda – jeśli nie zadbasz o to, by płynęły w odpowiednim kierunku to rozchodzą się na różne strony, i to nie koniecznie tak jak byś chciał. I tu właśnie z pomocą przychodzi metoda kopertowa, jako takie podstawowe narzędzie w finansach domowych.
Sama idea tej metody jest w sumie banalnie prosta:
Na początku każdego miesiąca bierzesz po prostu swoją całą wypłatę, wszystkie dostępne środki ( wpływy ze świadczeń, czy dodatkowej działalności) a następnie dzielisz ją na poszczególne „koperty”. Każda z tych kopert reprezentuje różne kategorie wydatków jakie ponosisz każdego miesiąca – na przykład: jedna może być na jedzenie, inna na rachunki i stałe wydatki, jeszcze inna na rozrywkę, kolejna na raty kredytów i tak dalej. Dobrze byłoby naprawdę fizycznie to zrobić, włożyć pieniądze do opisanych konkretnie kopert.
Następnie zamiast płacić za rzeczy bezpośrednio z Twojego konta bankowego, lub z gotówki z jakiejś „ogólnej kupki” wykorzystujesz gotówkę z odpowiedniej koperty. Jeśli wydajesz pieniądze na jedzenie, bierzesz je z koperty „jedzenie”. Jeśli płacisz za kino, korzystasz z koperty „rozrywka” i tak dalej. Brzmi prosto, prawda? Ale zastanawiasz się pewnie, dlaczego to ma działać dla Ciebie ?
Dzieje się tak, ponieważ metoda kopertowa sprawia, że Twoje miesięczne wydatki stają się bardziej namacalne. Przelewając pieniądze elektronicznie, lub bez jakiegokolwiek planowania łatwo jest zapomnieć o tym, ile naprawdę i na co wydajemy. Ale kiedy bierzesz gotówkę z koperty i widzisz, jak ilość banknotów w niej maleje, stajesz się bardziej świadomy swoich decyzji finansowych, nie będziesz już tak łatwo się z pieniędzmi rozstawać.
Nie zapominajmy też o innej, równie istotnej korzyści – dyscyplinie. Kiedy w kopercie skończą się pieniądze, musisz zdecydować, czy przesunąć środki z innej koperty, co z pewnością zmusi Cię do przemyślenia swojego wydatku. To mocno zmienia sposób myślenia o pieniądzach i pomaga Ci lepiej kontrolować swoje wydatki. Łatwiej też wtedy zauważymy, że na niektóre rzeczy wydajemy pieniądze zbyt łatwo, gdzieś tych środków zaplanowaliśmy za mało. Pomoże to też skontrolować niepotrzebne wydatki, które nie kwalifikują się do żadnej z ważnych „kategorii”.
Jak skutecznie wdrożyć metodę kopertową?
Wdrożenie metody kopertowej jest stosunkowo proste, ale wymaga też odrobiny planowania i dyscypliny. Z pewnością początkowo może to być dla Ciebie nowe, ale po pierwszym miesiącu budżetowania w ten sposób będzie można wprowadzić poprawki i ulepszyć proces pod siebie. Oto, jak to zrobić krok po kroku:
1. Określ swój miesięczny budżet: Najpierw musisz wiedzieć, ile pieniędzy masz w danym miesiącu do podziału na koperty. Może to być cała Twoja wypłata i wpływy, albo dowolna kwota, której chcesz się trzymać ( np. by coś jeszcze zaoszczędzić).
2. Zidentyfikuj swoje kategorie wydatków: Spisz wszystkie cele, na które wydajesz pieniądze w ciągu miesiąca. Mogą to być na przykład jedzenie, rozrywka, transport, odzież, edukacja, spłata długów, opieka zdrowotna itp. Pamiętaj, że powinieneś też mieć kopertę „nieprzewidziane wydatki” na niespodziewane sytuacje jakie każdemu z nas się przydarzają. Jeśli nie możesz sobie na taka pozwolić teraz, to planuj by w przyszłości się tym też zająć.
3. Przydziel pieniądze z budżetu do każdej koperty: Teraz, kiedy masz opisane swoje kategorie, musisz zdecydować, ile pieniędzy przeznaczasz na każdą z nich. To może wymagać nieco więcej pracy na początku, być może Twoje plany będą się rozmijały z rzeczywistością – ale z czasem będziesz miał lepsze pojęcie o tym, ile powinieneś przeznaczać na każdą kategorię, tak by nie zabrakło na nic co ważne.
4. Używaj tylko pieniędzy z odpowiedniej koperty: Gdy przychodzi czas na wydanie pieniędzy, używaj tylko gotówki z odpowiedniej koperty. Kiedy pieniądze się skończą, nie możesz wydać więcej, chyba że przesuniesz środki z innej koperty ( nie myśl o żadnych szybkich pożyczkach, debetach itp.).
5. Przeglądaj i dostosowuj swój system do siebie: Na koniec miesiąca przeglądaj swoje wydatki i sprawdź, czy Twoje decyzje i plany były odpowiednie. Jeśli nie, dostosuj swoje kwoty na następny miesiąc. Kontroluj gdzie pieniądze mimo wszystko uciekały, a gdzie można coś odjąć bo wydałeś mniej. Powtórz proces na kolejny miesiąc.
Oto, jak wdrożyć metodę kopertową w zarządzaniu budżetem domowym. Czy jest to łatwe? Raczej tak, nawet dla osoby, która nigdy wcześniej nie robiła budżetu domowego. Czy jest skuteczne? Absolutnie tak, to może być pierwszy krok do naprawdę dużych zmian w Twoich finansach osobistych. Jeśli do tej pory wydawałeś wszystko i więcej, nie planowałeś nic, a pieniądze po prostu wypływały z Twojego konta bankowego to może być naprawdę ciekawe i pomocne doświadczenie.
Zalety i wady metody kopertowej – kiedy może być dobrym pomysłem?
Metoda kopertowa, jak każda metoda zarządzania finansami, ma swoje zalety i wady. Nie będzie też odpowiednia dla każdego. Wydaje się, że na początku drogi pracy nad poprawą stanu finansów będzie całkiem ok, ale jeśli zarabiasz bardzo dużo, możesz się w tym pogubić. A jakie są plusy i minusy? Oto kilka z nich:
Zalety:
1. Prostota: Nie potrzebujesz skomplikowanego oprogramowania, czy szczegółowych umiejętności matematycznych, aby zastosować tę metodę. Wystarczą koperty i gotówka, ewentualnie coś do pisania 🙂
2. Świadomość wydatków: Przy metodzie kopertowej zawsze widzisz, ile pieniędzy masz do wydania. Pomaga to unikać impulsywnych zakupów i zwiększa świadomość, na co wydajesz swoje pieniądze.
3. Kontrola nad finansami: Koperty dają fizyczną reprezentację Twojego budżetu i pomagają utrzymać wydatki pod kontrolą. Gdy pieniądze w kopercie się skończą, nie możesz wydawać więcej ( teoretycznie).
Wady:
1. Brak elastyczności: Metoda kopertowa może być nieco zbyt sztywna dla niektórych, ponieważ nie ma łatwego sposobu na przesunięcie środków pomiędzy kategoriami wydatków, chyba że fizycznie przeniesiesz gotówkę z jednej koperty do drugiej w trakcie miesiąca, ale może to rodzić pewne komplikacje w ogarnięciu powstałego bałaganu.
2. Trudność w śledzeniu: Może być trudno śledzić, na co dokładnie wydajesz pieniądze, chyba że zapisujesz każdy wydatek, lub zbierasz paragony.
3. Bezpieczeństwo: Przechowywanie dużej ilości gotówki w domu zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem, choćby możesz coś zgubić. Dodatkowo ciężko będzie obecnie wogóle obejść się bez płatności kartą, czy blikiem.
Metoda kopertowa może być szczególnie dobrym wyborem dla osób, które walczą z brakiem kontroli nad swoimi wydatkami lub mają problem z zadłużeniem. Jest również świetna dla osób, które wolą proste i namacalne narzędzia do zarządzania finansami.
Alternatywne metody zarządzania finansami
Choć metoda kopertowa ma sporo zalet, warto zaznaczyć, że nie jest to jedyna dobra i prosta metoda zarządzania finansami na początek. Istnieje wiele innych technik, które również mogą pomóc Ci lepiej kontrolować swoje wydatki i oszczędzać pieniądze. Oto kilka z nich:
1. Metoda zero-based budgeting (ZBB): Ta metoda polega na tym, że na początku każdego miesiąca przypisujesz każdej złotówce jaką masz do dyspozycji konkretny cel, doprowadzając potem saldo do zera. To oznacza, że musisz dokładnie planować wszystkie, absolutnie wszystkie swoje wydatki – zarówno te stałe, jak i zmienne.
2. Metoda 50/30/20: Ta metoda polega na podziale Twoich dochodów na trzy kategorie: 50% na potrzeby, 30% zachcianki i 20% na oszczędności lub spłatę długów. To prosta i elastyczna metoda, która pomaga zrównoważyć wydatki i oszczędności, jednak nie sprawdzi się, jeśli masz spore zadłużenie.
3. Metoda wartości: Ta metoda polega na wydawaniu pieniędzy tylko na rzeczy, które naprawdę cenisz, a resztę oszczędzać. To pomaga skupić się na tym, co naprawdę jest dla Ciebie ważne, zamiast na niepotrzebnych wydatkach. Tutaj także warto zaznaczyć, że nie możesz na tym się skupić, gdy masz bardzo duże zobowiązania lub koszty stałe.
Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej metody zależy od Twojego stylu życia, priorytetów i celów finansowych. Ważne jest, aby znaleźć metodę, która działa dla Ciebie, i konsekwentnie jej przestrzegać, najważniejsze w dowolnym narzędziu tego typu jest po prostu rozpoczęcie korzystania z niego.
Podsumowanie
Metoda kopertowa w zarządzaniu budżetem wydaje się dość skutecznym i prostym narzędziem do zarządzania osobistymi finansami, z której warto skorzystać szczególnie na początku. Dzięki niej stajesz się bardziej świadomy swoich wydatków, co pozwala Ci lepiej kontrolować swoje pieniądze i zmniejszyć niepotrzebne wydatki. O ile w pierwszym miesiącu może wymagać odrobiny planowania i dyscypliny, będą też na pewno konieczne jakieś poprawki w budżecie jaki zorganizujesz, to z czasem stanie się to naturalnym elementem Twojego codziennego/ co miesięcznego życia finansowego.
Nie zapominaj, że metoda ta może być dla Ciebie elastyczna. Możesz zawsze dostosować kategorie wydatków i ilość pieniędzy w kopertach do swoich indywidualnych potrzeb na początku miesiąca. Jeśli obecnie duża część pieniędzy ucieka Ci z kieszeni, czy z konta to będzie to naprawdę duży krok naprzód.
Mam nadzieję, że metoda kopertowa pomoże Ci uzyskać większą kontrolę nad swoimi finansami i przyniesie Ci więcej spokoju ducha. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu w zarządzaniu finansami jest konsekwencja i dyscyplina.
Czy już stosujesz metodę kopertową w zarządzaniu budżetem ? Jeżeli tak, podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu. Jeśli nie, to czy planujesz to zrobić? Czy jest coś, co wydaje Ci się szczególnie trudne lub niejasne? Czekam na Twoje pytania i opinie.
Ps. Sprawdź ciekawe lokaty bankowe na początek Twojego oszczędzania:
